De details van het ongeval

Datum: 2015-04-06
Tijdstip: 11:00:00
Land: Belgie
Locatie: Freyr, België
Categorie: bijna ongeval
In/outdoor: outdoor
Activiteit: sportklimmen
Klimstijl: voorklimmen
Omschrijving: Losraken zelfzekering op standplaats met val klimmer tot gevolg.
Toelichting: Klimmer 1 klimt de eerste lengte van een routes van 3 lengtes op de 5 Anes in Freyr. Op de eerste standplaats aangekomen maakt ze stand door haar zelfzekering met een karabiner in de maillon rapide te hangen. De zelfzekering bestaat uit een Beal Dynaconnexion 40/80 cm die met een ankersteek aan de inbindlus van haar gordel is verbonden, en aan het lange uiteinde van de Dynaconnexion een Petzl William ball-lock karabiner die in de maillon rapide hangt. Nadat dit gedaan is belast ze de zelfzekering door naar achteren te leunen en te laten weten aan Klimmer 2 (nog op de grond aan het zekeren) dat zij stand heeft en hij kan stoppen met zekeren. Vervolgens haalt Klimmer 1 het touw in op de standplaats en legt het touw in lussen op het plateau, net achter een rotspunt die een kleine 10cm uitsteekt. Klimmer 1 legt vervolgens een zekerpunt aan in de standplaats door het touw van Klimmer 2 met een Reverso (Petzl) in de maillon rapide te hangen om een naklimmer omhoog te zekeren. Vervolgens belast Klimmer 1 weer haar zelfzekering door erin naar achteren te leunen om aan te geven dat Klimmer 2 mag beginnen met naklimmen. Beschrijving bijna-ongeval: Op het moment dat Klimmer 1 in haar zelfzekering leunt schiet de zelfzekering los en valt zij naar achteren van het plateau af. Na een val van ongeveer 10 meter blokkeert haar touw plotseling en is haar val tot een einde gekomen. Ongeveer 70cm rechts van haar bevindt zich een haak waar ze direct haar Dynaconnexion met een schroefkarabiner in kan hangen (de ball-lock karabiner is niet meer aan de Dynaconnexion verbonden). Het touw waar Klimmer 1 aan ingebonden is hangt strak naar boven bij de standplaats. Klimmer 2 bindt zich uit aan het touw waar Klimmer 1 in hangt en klimt met het touw van andere klimmers dezelfde route voor. Klimmer 1 hangt al die tijd in het geblokkeerde klimtouw en haar zelfzekering in de haak naast haar. Als Klimmer 2 bij de standplaats aankomt ziet hij daar dat de William ball-lock karabiner nog in de maillon rapide hangt met daarvoor een schroefkarabiner waar de reverso (met het zekertouw voor Klimmer 2 bedoeld) in hangt. Het touw waar Klimmer 1 in hangt heeft zich vastgetrokken achter een klein rotspuntje waar lussen opgeschoten touw overheen liggen. Klimmer 2 haalt de William ball-lock karabiner en de reverso uit de maillon rapide om ruimte te maken. Vervolgens legt hij een lange prusik met een prusikknoop (3-dubbel) om het touw waar Klimmer 1 in hangt. Hij legt de prusik met een halve mastworp in een schroefkarabiner, hangt deze in de maillon rapide van de standplaats en bindt de halve mastworp af met een slipsteek en nog een beveiligingsknoop onder de slipsteek. Klimmer 2 vraagt of Klimmer 1 het touw kan ontlasten door zich aan de rots vast te houden en zich een klein stukje op te trekken (Klimmer 1 heeft nog steeds een zelfzekering gefixeerd in de haak naast haar). Dit is genoeg om het touw dat zich vastgetrokken had achter het rotspuntje gemakkelijk los te trekken, waardoor Klimmer 1 in de afgebonden prusik komt te hangen. Klimmer 2 legt het touw met een halve mastworp in een karabiner en hangt deze aan de standplaats. Vervolgens trekt hij de prusik weer los waarna hij Klimmer 1 kan laten zakken. Dit alles wordt stap voor stap gecommuniceerd met Klimmer 1. Klimmer 1 maakt haar zelfzekering los uit de haak en Klimmer 2 laat haar langzaam zakken tot aan de grond waar zij wordt opgevangen door de andere klimmers die inmiddels allemaal op de grond staan. Klimmer 2 bouwt om op de maillon rapide en laat zich zakken door Klimmer 3.
Vermoedelijke oorzaak: Op de grond kon gereconstrueerd worden wat er was gebeurd: Het lusje van de Dynaconnexion waarin de ball-lock karabiner hing is over de sluiting van de karabiner gegleden. Toen Klimmer 1 naar achteren leunde heeft dit ervoor gezorgd dat de ball- lock open draaide en de karabiner open ging. Doordat Klimmer 1 op dat moment volledig in haar zelfzekering leunde schoot de Dynaconnexion uit de karabiner en maakte zij haar val. Het touw lag in lussen opgeschoten op de standplaats waarbij het touw waar Klimmer 1 aan ingebonden was onderop lag. Gedurende de val van Klimmer 1 werd van onderaf het touw naar beneden getrokken, wat uiteindelijk resulteerde in een aantal lussen die in elkaar getrokken werden waardoor het touw blokkeerde achter het rotspuntje. Hierdoor kwam Klimmer 1 na een val van ongeveer 10 meter tot stilstand. [MODERATOR: Een geval van Murphy's law. Alles wat fout kan gaan zal ooit een keer fout gaan - hoe onwaarschijnlijk het van te voren ook lijkt. In dit geval bleek de combinatie van karabiner met Dynaconnexion de oorzaak te zijn. Beide uitrustingsstukken functioneren bij afzonderlijk gebruik probleemloos. Beide tezamen gebruikt kunnen een probleem opleveren. Dat roept de vraag op of je ze nog wel verantwoord samen kunt gebruiken - een erg interessante vraag. Want als je elk uitrustingsstuk of combinatie van uitrustingsstukken gaat analyseren dan is er altijd wel ergens een bedenking te vinden. Neem bijvoorbeeld de standaard setup van een bandlus met een schroefkarabiner als zelfzekering. Er kan vergeten worden de schroef dicht te draaien of de schroef kan door bewegingen op de standplaats open draaien. En daarna kan - als men de zelfzekering herhaaldelijk be- en ontlast - de bandlus de snapper open drukken. Is het daarom een gevaarlijke combinatie? Nee. Beter dan om te kijken naar de gebruikte voorwerpen is het om te kijken naar de handelingen die geleid hebben tot het losraken. Die zijn het ont- en belasten van de zelfzekering. Dat is iets wat idealiter vermeden moet worden op een standplaats wanneer je 100% zekerheid wilt. Uiteraard zal het in de praktijk regelmatig voorkomen dat je een zelfzekering op een standplaats een keer zult ontlasten. Daar is ook niks mis mee. Mits je vervolgens voor je weer in je zelfzekering gaat hangen een visuele check doet, en daarna rustig en beheerst gaat hangen tot je ziet en voelt dat je veilig in je zekering hangt. Vertrouw er nooit blind op dat alles goed zit.]
Letsel: Schaafwonden beide handen, gekneusde rechter voet, blauwe plekken rug/flanken ter plaatse van gordel.
Lokatie letsel: Voet/teen

Terug naar het overzicht alpiene ongevallen of het overzicht sportklim ongevallen.